Sanatta yemek kullanımı dendiğinde aklımızda rengarenk natürmort tablolar, eski ressamların yaptığı görkemli yemek sahneleri canlanır. Daha yakın bir geçmişe göz attığımızda ise modern sanat karşımıza çok ilginç örnekler çıkarıyor. Yemeği bir araç olarak kullanan, bazen eserin tam merkezine koyan 3 sanatçının çalışmalarını sizler için derledim. Keyifli okumalar!
1) “Ross’un Portresi”, 1991
Photographer: Lise Balsby. Image courtesy of ARoS Aarhus Kunstmuseum.
Sergi salonuna girdiniz, eserleri teker teker inceliyorsunuz. Bir noktada karşınıza rengarenk bir şeker yığını çıkıyor. Üstelik sadece esere bakmak yetmiyor, eserin “kendini gerçekleştirmesi” için şekerlerden bir tane alıp yemeniz gerekiyor. Félix González-Torres tarafından üretilen bir sanat eseri olan “Ross’un portresi”, rengarenk gözüküyor olsa da trajik bir hikayeye sahip. Sanatçı eserinde 1991 yılında AIDS sebebiyle hayatını kaybeden sevgilisi Ross Laycock’un ağırlığı kadar, 175 pound(yaklaşık 79 kilo) şeker kullanmış. Ziyaretçiler şekerlerden alıp yedikçe eser ağırlığını her geçen gün kaybediyor, tıpkı Ross’un AIDS ile savaşırken yavaş yavaş kaybolması gibi.
Eser sadece bir insanın kaybını veya hastalığı değil, hastanın ve ona destek olan kişinin paylaştıkları sevgiyi de temsil ediyor. Özel günlerde sevdiklerinize gönderdiğiniz bir kutu şekeri ve çiçekleri düşünün, bu bağlamda uzun zamandır sevgi ve şefkatin bir temsili olarak kullanılan şekerin eserdeki rolünü de kavramak mümkün. Şeker her geçen gün azalıp vücut gittikçe yok olurken, sevgi var olmaya devam ediyor. Sanatçı ise sevgilisinin ölümünden beş sene sonra, 1996 senesinde tıpkı onun gibi AIDS sebebiyle hayatını kaybediyor. Dünyanın saygın müzelerinde sergilenmeye devam eden eser, hala etkileyici bir güce sahip.
2) “Arkadaşlarla Bira İçme Eylemi Sanatın En Yüksek Biçimidir”, 1970
Serginin temel elementleri: sarı ışık, caz müzik, buzdolabı, bir bar masası, sandalyeler ve bira. Tom Marioni’nin en tanınmış sergisi, biraz tartışmalı bir bildiride bulunuyor: “Arkadaşlarla Bira İçme Eylemi Sanatın En Yüksek Biçimidir.” 1970 yılında Tom Marioni, California’daki Oakland Müzesi’nde 16 arkadaşını kendisiyle bir şeyler içmeye davet etti, müzenin küratörü bu etkinlik için bira sponsoru sağladı ve bu buluşma bir süre sonra bir gelenek haline geldi. Yarım yüzyıldan uzun süredir kavramsal eserler üreten Marioni’nin bira buluşmaları 1970 yılından beri bir sanat eseri olarak dünyanın farklı yerlerinde sergilenmeye devam ediyor.
Sanatçı birkaç yıl önce bir katılımcı tarafından sorgulanmış. Adam, “Her hafta sonu arkadaşlarımla bira içerim,” demiş, “Bu sanat mı?”
“Hayır,” diye yanıtlamış Marioni. “Bu dediğiniz benim sanatımın bir kopyası.”
3) “Çağdaş Parçalar”, Rönesans Stilinde Fast-Food Kültürü, Rebecca Rütten
Günümüzde, sosyal medya profillerimiz kahvaltıların, öğle ve akşam yemeklerinin fotoğraflarıyla doludur. Rebecca Rütten ise sosyo-ekonomik sorunlara ışık tutmak için yemekleri daha da estetik hale getirmek istemiş. Rebecca, “Rönesans Dönemi resimlerinin erotizmi, sunumu ve karizmasına hayran kaldım” diye açıklıyor başlangıç noktasını. “Geç Rönesans’ta İtalyan ve Hollandalı ressamlar orta ve alt sınıflarla ilgileniyordu. Bana göre fast-food kültürü bugün Amerika’da bu iki sosyal sınıfı temsil ediyor. Sağlıklı yemek pahalıdır.”
Fotoğraflar için model olarak üniversiteden arkadaşlarını kullanan Rebecca ekliyor, “Bu fotoğraflarda arkadaşlarımın dövmeleri ve piercingleri ile var olması hoşuma gidiyor, çünkü bana göre ‘modern çağın çocukları’ mesajı değişen tüketim kültürünü vurguluyor.” Rebecca’nın çalışması, 5 Portre ve 5 Natürmort fotoğrafından oluşuyor. Eski Ustaların eserleri gibi, bu fotoğraflar da güzelliği ve güzelliğin geçiciliğini ortaya koyuyor.
- KAYNAKLAR
- https://www.rebeccaruetten.com/photography-personal-contemporary-pieces
- https://www.nytimes.com/2018/11/29/t-magazine/food-as-art.html
- https://www.sfmoma.org/artwork/99.70.A-E/
- https://www.arte-util.org/projects/the-act-of-drinking-beer-with-friends-is-the-highest-form-of-art/
- https://www.5280.com/2018/07/this-month-in-colorado-springs-drinking-beer-with-friends-is-art/
- https://www.felixgonzalez-torresfoundation.org/works/untitled-portrait-of-ross-in-l-a
- https://www.artic.edu/artworks/152961/untitled-portrait-of-ross-in-l-a
- http://www.inquiriesjournal.com/articles/1838/felix-gonzalez-torress-portrait-of-ross-beyond-form-and-content