Bu yaz hepimizin sosyal medyada sık sık denk geldiği galetteler tatlı ve tuzlu çeşitleri, kalıp tartlara göre daha samimi halleri ile herkesin olduğu gibi benim de gönlümü fethetti. Bahçeden gelen mürdüm eriklerini nasıl değerlendirebileceğimi düşünürken sevgili Margauxthecook’un galette tarifine denk geldim. Hadi, hep birlikte Fransız kültürünün bu lezzetli tartları hakkında daha fazla şey öğrenelim sonra da tarife bakalım.
Galette kelimesi Norman dilindeki düz kek anlamına gelen “gale” kelimesinden türemiştir. Galette günümüzde birçok farklı unlu mamül için kullanılan geniş bir terim olsa da akla en çok gelen serbest biçimli rustik görünümlü tartlardır. Bunun dışında galette bretonne yani Fransa’nın bazı bölgelerinde karabuğday unundan yapılan krepler ve Fransız geleneğinin vazgeçilmez bir parçası olan galette de rois ya da bilinen diğer adıyla “French King’s cake” de bu isimle anılıyor.
Galette Des Rois Nedir?
Galette des rois yani kralların pastası, Kuzey Fransa’da, Hristiyanların Noel’in son gününde Hz. İsa’nın vaftizini kutladıkları bir bayram olan Epifani’de yaptıkları bir tatlıdır. Hazırlayan kişi içine bebek figürü ( Bu farklı bir figür de olabiliyor) saklar, en küçük çocuk masanın altına girerek her dilimin kime verileceğine karar verir, figürü bulan kişi o günlüğüne kral veya kraliçe seçilir ve başına bir taç takarak ailenin geri kalanına istediklerini yaptırabilir. Fransız İhtilali’nden sonra ismi “gâteau de l’egalité” yani eşitlik pastası olarak değiştirilmiştir fakat hala yaygın olarak önceki ismi kullanılmaktadır. Galette des rois, tarifi bölgelere göre farklılık gösterse de çoğunlukla milföy hamurunun içine badem kreması konularak hazırlanır.
Galette Bretonne Nedir?
Baharın gelişini ve hasadı kutlamak için Antik Roma’da insanların krep yediğine dair kanıtlar var. Yüzyıllar içinde bu tarife karabuğday unu gibi yeni malzemeler eklenmesiyle 14. yüzyılın sonuna doğru Breton geleneğinden esinlenen ilk krep tarifi ortaya çıkmıştır. 14 ve 15. yüzyıllarda ekmek gibi bir temel gıda olarak tüketilen galette bretonne’nun günümüzde en yaygın çeşidi emmental peyniri, jambon ve yumurta ile doldurulmuş olanıdır. Birkaç yüzyıl boyunca Bretonların başlıca yemeği olan galette bretonne, genelde az gelirli insanlar tarafından tüketildiği için fakir adamın kahvaltılığı olarak tanınırdı. Günümüzde ise maçlarda tüketilen galette saucisse gibi varyasyonları ile birçok kesimden insanın tükettiği bir yiyecektir.
Galette Nasıl Yapılır?
Şeftalili ve Kırmızı Erikli Galette
Malzemeler
Galette Hamuru
- 170 gr Un
- 125 gr Soğuk tereyağı
- 1,5 yemek kaşığı Toz şeker
- 1 tutam Tuz
- 2-3 yemek kaşığı Soğuk su
Meyve Karışımı
- 1 tane İri Şeftali
- 3-4 tane Kırmızı erik
- 1 yemek kaşığı Nişasta
- 1 yemek kaşığı Toz şeker
- 1 paket Şekerli vanilin
Fıstık Ezmesi
- 1/2 cup Kabukları ayıklanmış Antep fıstığı
- 1 yemek kaşığı Tereyağı
- 1,5 yemek kaşığı Toz şeker
- 1 paket Şekerli vanilin
Talimatlar
- Büyük hazneli bir rondoda un, tereyağı, tuz ve toz şekeri karıştırın. Bulgur bulgur bir görüntü olacaktır. İçine 2-3 kaşık soğuk su ilave edin ve bir tur daha çevirin. Hamur toparlanacaktır.
- Streç film içerisine alın, buz dolabına kaldırın. En az yarım saat dinlendirin.
- Şeftalileri ve erikleri soyun ve doğrayın. Nişasta, toz şekeri ve vanilya ile karıştırın. Bu şekilde dinlendirin.
- Fıstık ezmesi kısmını hazırlamak için rondonun haznesine kabukları ayıklanmış fıstıkları, toz şeker, tereyağı ve vanilini ekleyin ve aralıklarla durdurarak 3-4 dakika karışımı çekin. Hepsi ezilene kadar devam edin.
- Fırını 170 dereceye ayarlayın.
- Tezgâha bir yağlı kâğıt serip unlayın, daha sonra bu yağlı kâğıdı tepsiye alıp fırınlayacağız. Hafif unlanmış yağlı kâğıt üzerinde buzdolabından çıkarttığınız hamuru bir daire olacak şekilde açın.
- Açtıktan sonra kenarlarında 3-4 parmak boşluk bırakacak şekilde ortasına önce fıstık ezmenizi yayın. Fıstık ezmesinin üzerine de meyve karışımınızı yayın.
- Hamurun boş bıraktığımız kenarlarını meyveli karışımın üzerine kıvırarak katlayın.
- Yağlı kâğıdı tepsiye alıp, fırına verin. 25-30 dakika kadar pişirin.
- Piştikten ve soğuduktan sonra üzerine pudra şekeri dökerek servis edebilirsiniz. Afiyet olsun 🙂
Kaynakça:
https://www.greatbritishchefs.com/features/galette-varieties-history
https://www.renfe-sncf.com/rw-en/blog/did-you-know/galette-brettonne
https://www.margauxthecook.com/single-post/2018/07/14/şeftalili-yabanmersinli-galette